Το βαλιτσάκι του Σοστακόβιτς - Η ιστορία της «Λαίδης Μάκβεθ του Μτσενσκ» Ημερομηνία:
11/3/2022, 06:32 - Εμφανίσεις: 143
Το 1936 ήταν μία πολύ δύσκολη χρονιά για τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς, τον σπουδαιότερο συνθέτη που γεννήθηκε στον 20ό αιώνα.
Ηταν η χρονιά που του επιτέθηκε ο ίδιος ο Στάλιν.
Φανατικός μουσικόφιλος και με μεγάλο προσωπικό ενδιαφέρον για τη μουσική ζωή στην ΕΣΣΔ, ο Στάλιν είχε ακούσει να μιλάνε θριαμβευτικά για τη νέα, τότε, όπερα του Σοστακόβιτς «Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ».
Το έργο είχε πίσω του ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα.
Που τελικά, έγινε ο τάφος του: προκάλεσε το ενδιαφέρον του Στάλιν να πάει να την ακούσει.
Το λιμπρέτο εξέφραζε την ανάγκη του συνθέτη να κολακεύσει το καθεστώς.
Οχι επειδή ήθελε κάτι από αυτό, αλλά επειδή δεν ήθελε: δεν είχε την επιθυμία να τον έχει στο μάτι, να επικρίνει τη μουσική του και να έχει λόγο στο τι γράφει.
Το έργο φέρνει στο επίκεντρο την προεπαναστατική ρωσική μπουρζουαζία και την κατηγορεί για την παρακμή της.
Η ελπίδα του ήταν ξεκάθαρη: θα χαιρόταν η Επανάσταση και θα τον άφηνε επιτέλους στην ησυχία του.
Ο Στάλιν έμαθε για το έργο.
Ομως, όταν το άκουσε, «διάβασε» την πρόθεση του συνθέτη εντελώς ανάποδα: ως αντεπαναστατική.
Από εκείνη τη στιγμή, ο Σοστακόβιτς βρέθηκε στη ζώνη του λυκόφωτος σχεδόν ως το τέλος της ζωής του.
Το σάλπισμα της εξόντωσής του ήρθε όταν η «Πράβντα» δημοσίευσε έναν ανώνυμο λίβελο για την όπερα με τίτλο «Συνονθύλευμα αντί μουσικής»: «Ο ακροατής από το πρώτο λεπτό μένει αποσβολωμένος στην όπερα από έναν συνειδητά άμορφο, συγκεχυμένο χείμαρρο ήχων…» ξεκινούσε ο γεμάτος ανοησίες λίβελος.
Ηταν η καταδίκη του συνθέτη της.
Σήμερα εκτιμάται ότι το κείμενο πιθανώς το έγραψε ο ίδιος ο Στάλιν.
Μόλις δημοσιεύθηκε, η ζωή του Σοστακόβιτς μετατράπηκε σε εφιάλτη: όλες του οι προγραμματισμένες συναυλίες και περιοδείες ακυρώθηκαν η μία έπειτα από την άλλη.
Οι σοβιετικές ορχήστρες σταμάτησαν να παίζουν έργα του.
Κάθε επαφή μαζί του ήταν επικίνδυνη.
Και, από τότε, απέκτησε μία συνήθεια που κράτησε για δεκαετίες: κοιμόταν έχοντας πλάι του ένα βαλιτσάκι με τα βασικά που θα χρειαζόταν αν ένα βράδυ η σοβιετική ασφάλεια έσπαγε την πόρτα και τον έπαιρνε π...