Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Η μαγεία του λόγου της τραγωδίας (Μέρος Α')

Έχουμε ήδη αναφέρει, εξετάζοντας τις διαλέκτους στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία, ότι το τραγικό δράμα είναι ένα σύνθετο είδος, όπου συγχωνεύτηκαν στοιχεία –γλωσσικά και άλλα– των δύο προγενέστερων μορφών της αρχαίας ελληνικής ποιητικής παράδοσης, του έπους και της λυρικής ποίησης.

Ο λόγος της τραγωδίας ειδικότερα είναι εξόχως ετερογενής, η γλώσσα της είναι ποικιλόμορφη και πολύσημη, καθώς σε αυτή συνυπάρχουν μυθολογικά δεδομένα και παραδοσιακά στοιχεία μαζί με την προφορική διάλεκτο και τη λογοτεχνική γλώσσα της κλασικής Αθήνας.

Τούτων δοθέντων, οι μεγάλοι τραγικοί ποιητές του 5ου αιώνα π.Χ.

δεν αποσκοπούν σε μια ρεαλιστική αναπαράσταση του μύθου του έργου τους, αλλά επιχειρούν να προσεγγίσουν και να αξιολογήσουν το μυθικό κόσμο με βάση τις αντιλήψεις και τη γλώσσα της δικής τους εποχής.

Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται μια ιδιότυπη θεατρική πραγματικότητα, που παλινδρομεί ανάμεσα στο παλιό και το καινούριο, ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία.

Αυτή η μοναδική και ανεπανάληπτη ενότητα διαρκώς μεταβαλλόμενων ετεροτήτων και αντιθέσεων, αυτό το εκπληκτικό παιχνίδι ισορροπιών και ανατροπών, προσφέρει στιγμές απόλαυσης στο θεατή και –το κυριότερο– τον θέτει αντιμέτωπο με ηθικά διλήμματα, με κεφαλαιώδη ερωτήματα για τον εαυτό του, για τη στάση του απέναντι στο φυσικό δίκαιο, για τη σχέση του με τον κόσμο των θεών και των ανθρώπων, για το βίο στην αθηναϊκή δημοκρατία του 5ου αιώνα π.Χ.

Η εντυπωσιακή δύναμη που ασκεί στο κοινό η τραγωδία, η μαγεία θα λέγαμε του λόγου της, απασχόλησε τους διανοητές ήδη από τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ.

Ένας διακεκριμένος δάσκαλος της ρητορικής, ένας τεχνίτης στην αγωγή των ψυχών διαμέσου του λόγου, ο Γοργίας από τους Λεοντίνους της Σικελίας, ισχυρίστηκε μάλιστα ότι η τραγωδία προκαλεί μια απάτη «ην ο τ’ απατήσας δικαιότερος του μη απατήσαντος, και ο απατηθείς σοφώτερος του μη απατηθέντος» («στην οποία αυτός που εξαπατά είναι περισσότερο δικαιολογημένος από αυτόν που δεν εξαπατά, και εκείνος που άφησε να τον ξεγελάσουν είναι πιο συνετός από εκείνον...

Πηγή/Περισσότερα: in.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας:

Κάντε like κι ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook

Στο Twitter: Follow