Μάλλον δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις των ερευνητών Î¿Î¹ οποίοι μελετούν τους μετασχηματισμούς και τις εξελίξεις στον χώρο των ÎœÎœÎ• ÎºÎ±Î¹ στο παραγόμενο ενημερωτικό περιεχόμενο των οργανισμών ενημέρωσης.

«Η καταλυτική δύναμη της Î¤ÎµÏ‡Î½Î·Ï„ής Νοημοσύνης (AI) Î¸Î± σαρώσει τον χώρο της πληροφορίας φέτος, σε μια εποχή έντονης πολιτικής και οικονομικής αστάθειας σε όλο τον κόσμο», προειδοποιεί το ινστιτούτο Ρόιτερς Ï„ου πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που μελετά το μέλλον της Î´Î·Î¼Î¿ÏƒÎ¹Î¿Î³ÏÎ±Ï†Î¯Î±Ï‚.

Στην έκθεση με τις προβλέψεις για το 2024 στο χώρο των μίντια, η οποία μόλις κυκλοφόρησε, προϊόν έρευνας σε βάθος χρόνου σε περίπου 50 χώρες και περιοχές του κόσμου, ο επικεφαλής ερευνητής, Î´Î·Î¼Î¿ÏƒÎ¹Î¿Î³ÏÎ¬Ï†Î¿Ï‚ και θεωρητικός των ΜΜΕ, Νίκ Νιούμαν ÏƒÎ·Î¼ÎµÎ¹ÏŽÎ½ÎµÎ¹ ανάμεσα σε άλλα πως «οι συνέπειες για την αξιοπιστία της πληροφόρησης και τη Î²Î¹Ï‰ÏƒÎ¹Î¼ÏŒÏ„ητα των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης ÎµÎ¯Î½Î±Î¹ πιθανό να είναι βαθιές σε μια χρονιά κατά την οποία θα διεξαχθούν κρίσιμες εκλογές σε περισσότερες από 40 δημοκρατίες, ενώ οι πόλεμοι θα συνεχίσουν να μαίνονται στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και έχοντας έστω στο πίσω μέρος του μυαλού την Ï€ÏÏŒÎ²Î»ÎµÏˆÎ· ότι έως το 2026 το περιεχόμενο του διαδικτύου στην συντριπτική πλειονότητα του θα παράγεται τεχνητά, το παγκοσμίου φήμης ερευνητικό ινστιτούτο υπογραμμίζει, δια του ÎÎ¹Îº Νιούμαν, Ï€Ï‰Ï‚ οι δημοσιογράφοι και οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί θα πρέπει Â«Î½Î± επανεξετάσουν επειγόντως το ρόλο και το σκοπό τους».

Για να αντιμετωπίσουν τη νέα πρόκληση- λαίλαπα με αποδομητικές συνέπειες για το δημοσιογραφικό επάγγελμα σύμφωνα με ÏƒÎºÎµÏ€Ï„ικιστές των ΜΜΕ– οι πρωτοπόροι ειδησεογραφικοί οργανισμοί θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν περιεχόμενο και εμπειρίες που δύσκολα θα μπορούν να αναπαραχθούν από την Τεχνητή Νοημοσύνη, σύμφωνα με την πρόγνωση του έγκριτου αγγλικού ακαδημαϊκού θεσμού.

Η επιλογή μετάδοσης πρωτογενών ειδήσεων, οι σε βάθος- εμπεριστατωμένες- αναλύσεις και η ανάδειξη θεμάτων μέσα από βιωματικές εμπειρίες που δημιουργούν δεσμούς ανάμεσα στο μέσο ενημέρωσης που την μεταδίδει και την κοινωνία, αλλά και αξιοποίηση οπτικού (video) και ηχητικού υλικού (podcast), ενισχυτικές προς το ρεπορτάζ αναφέρονται στην έκθεση του πανεπιστημιακού ινστιτούτου ως συστατικά που δύσκολα μπορεί να κοπιάρει ή να αναπαράγει η Î¤ÎµÏ‡Î½Î·Ï„ή Νοημοσύνη.

Ωστόσο εκφράζεται η πρόβλεψη ότι τα ΜΜΕ θα επικεντρωθούν στην χρήση τεχνολογιών Τεχνητής Νοημοσύνης ώστε ως επιχειρήσεις να γίνουν πιο αποτελεσματικές σε Â«Î­Î½Î± διαρκώς πιο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον».

Η λογική που ήθελε στις αίθουσες σύνταξης «όλοι τα κάνουν όλα»– παρωχημένη από καιρό- φαίνεται να ÎµÎ³ÎºÎ±Ï„αλείπεται ÎºÎ±Î¹ το νέο μοντέλο ορίζει τη Î´Î·Î¼Î¿ÏƒÎ¹Î¿Î³ÏÎ±Ï†Î¯Î± Ï€Î¹Î¿ σχετική για ομάδες αναγνωστών/χρηστών με διαφορετικά ενδιαφέροντα, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά ζητήματα όπως η χαμηλή δέσμευση και η επιλεκτική αποφυγή ÎµÎ¹Î´Î®ÏƒÎµÏ‰Î½.

Ο αντίκτυπος της Î¤ÎµÏ‡Î½Î·Ï„ή Νοημοσύνη ÏƒÏ„ο ευρύτερο περιβάλλον των πλατφορμών είναι πιο δύσκολο να προβλεφθεί. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις αναδυόμενες στάσεις του κοινού απέναντι στην τεχνολογία, αλλά και από το πόσο υπεύθυνα συμπεριφέρονται οι ίδιες οι πλατφόρμες καθώς εξελίσσεται η «μάχη» μεταξύ των υπέρμαχων της Î¤ÎµÏ‡Î½Î·Ï„ής Νοημοσύνης Ï€Î¿Ï… θέλουν την ανάπτυξη της και των Â«ÎºÎ±Ï„αστροφολόγων».

Μέσα στο 2024 Î· ερευνητές του Î¡ÏŒÎ¹Ï„ερς Ï€ÏÎ¿Î²Î»Î­Ï€Î¿Ï…ν ότι θα μας απασχολήσει και θα έχει ενδιαφέρον η έκβαση νομικών υποθέσεων γύρω από ζητήματα Ï€Î½ÎµÏ…ματικής ιδιοκτησίας Î¿Î¹ οποίες θα μπορούσαν να απελευθερώσουν- ή να περιορίσουν δραστικά- τον τρόπο με τον οποίο το περιεχόμενο των ειδήσεων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση των Î¼Î¿Î½Ï„έλων τεχνητής νοημοσύνης, Ï‡Ï‰ÏÎ¯Ï‚ αντίστοιχο οικονομικό αντάλλαγμα.

Στο «ψητό»

Η «επόμενη μέρα» στο χώρο των ÎœÎœÎ• ÏƒÎµ διεθνές επίπεδο σχηματίστηκε από συνεντεύξεις τουλάχιστον 300 ηγετικών στελεχών, σε διαφορετικούς τομείς, ψηφιακών μέσων ενημέρωσης.

Λιγότεροι από τους μισούς (47%) των διευθυντικών στελεχών, Î´Î·Î¼Î¿ÏƒÎ¹Î¿Î³ÏÎ¬Ï†Ï‰Î½ ÎºÎ±Î¹ άλλων στελεχών ψηφιακών υπηρεσιών δηλώνουν σίγουροι για τις προοπτικές της Î´Î·Î¼Î¿ÏƒÎ¹Î¿Î³ÏÎ±Ï†Î¯Î±Ï‚ Î¼Î­ÏƒÎ± στο 2024 (αλλά και μεσοπρόθεσμα) ενώ περίπου το ένα δέκατο (12%) εκφράζει Ï‡Î±Î¼Î·Î»Î® εμπιστοσύνη.

Οι ανησυχίες εντοπίζονται κυρίως στην αύξηση του κόστους, τη μείωση των διαφημιστικών εσόδων και τον αργό ρυθμό αύξησης συνδρομών, καθώς και την αυξανόμενη νομική και φυσική παρενόχληση (SLAPP).

Σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των ερωτηθέντων στην έρευνά του Î¹Î½ÏƒÏ„ιτούτου Ρόιτερς Î³Î¹Î± τη μελέτη της Δημοσιογραφίας δηλώνουν ότι ανησυχούν για την Î±Ï€ÏŒÏ„ομη μείωση της επισκεψιμότητας ιστότοπων από μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Î¤Î± στοιχεία που αντλήθηκαν για την έκθεση του Ρόιτερς από τον πάροχο αναλυτικών Ï…πηρεσιών Chartbeat Î´ÎµÎ¯Ï‡Î½Î¿Ï…ν ότι η επισκεψημότητα σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες από το Facebook μειώθηκε κατά 48% το 2023, ενώ η επισκεψημότητα από το X/Twitter εμφανίζει μείωση κατά 27%. Ως απάντηση σε αυτές τις εξελίξεις, περίπου τα τρία τέταρτα (77%) δηλώνουν ότι θα επικεντρωθούν περισσότερο στα δικά τους απευθείας κανάλια το επόμενο έτος, ενώ το ένα πέμπτο (22%) θα καταφύγει σε περικοπές δαπανών και ένα παρόμοιο ποσοστό (20%) θα πειραματιστεί με εναλλακτικές πλατφόρμες τρίτων.

Οι δίδυμοι κίνδυνοι της ÎµÏ€Î¹Î»ÎµÎºÏ„ικής αποφυγής ειδήσεων ÎºÎ±Î¹ της ÎºÏŒÏ€Ï‰ÏƒÎ·Ï‚ των ειδήσεων Ï€Î±ÏÎ±Î¼Î­Î½Î¿Ï…ν μια ÏƒÎ·Î¼Î±Î½Ï„ική πηγή ανησυχίας Î³Î¹Î± τις εταιρείες μέσων ενημέρωσης που προσπαθούν να διατηρήσουν το ενδιαφέρον για τις ειδήσεις από τη Γάζα και την Ουκρανία, μεταξύ άλλων δύσκολων ιστοριών. Οι στρατηγικές που οι εκδότες θεωρούν πολύ σημαντικές για την αντιμετώπιση αυτών των τάσεων περιλαμβάνουν την ÎºÎ±Î»ÏÏ„ερη επεξήγηση πολύπλοκων ιστοριών (67%), πιο προσανατολισμένες σε λύσεις ή ÎµÏ€Î¿Î¹ÎºÎ¿Î´Î¿Î¼Î·Ï„ικές προσεγγίσεις στην αφήγηση ιστοριών (44%) και Ï€Î¹Î¿ εμπνευσμένες ανθρώπινες ιστορίες (43%). Από ÏŒ,τι φαίνεται οι οργανισμοί ενημέρωσης Î´Î¯Î½Î¿Ï…ν σε μικρό βαθμό (12%) επενδύουν σε ανάθεση θετικών (21%) ή ψυχαγωγικών (18%) ειδήσεων.

«Ορισμένα στελέχη εκφράζουν την ελπίδα ότι Î¼Î¹Î± επικείμενη πλημμύρα αναξιόπιστου «συνθετικού» περιεχομένου θα ενισχύσει τη θέση της δημοσιογραφίας και θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Άλλοι ανησυχούν ότι το κοινό θα χάσει την εμπιστοσύνη του σε όλες τις πληροφορίες, υπονομεύοντας περαιτέρω τις δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο.

Αυτό το έτος θα μάς δώσει περισσότερες ενδείξεις για το ποια από αυτά τα σενάρια μπορεί να λειτουργήσουν, καθώς και για την βούληση των κυβερνήσεων να ρυθμίσουν τη δύναμη των γιγάντων της Î¤ÎµÏ‡Î½Î·Ï„ής Νοημοσύνης», αναφέρει μεταξύ άλλων το Î™Î½ÏƒÏ„ιτούτο Ρόιτερς ÏƒÏ„ις προβλέψεις του για το 2024.