Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας – 8 Μαρτίου 2011

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-89877500-1298173059.jpg

Επιμέλεια: Σοφία Αναγνωστοπούλου

Οι γυναίκες όλων των χωρών του κόσμου, στις 8 Μαρτίου, θα γιορτάσουν και πάλι την ημέρα τους. Τη Διεθνή ημέρα της γυναίκας. Η γιορτή αυτή καθιερώθηκε το 1910 από τη Διεθνή Γυναικεία Διάσκεψη της Κοπεγχάγης, ύστερα από πρόταση της μεγάλης φεμινίστριας Κλάρας Τσέτκιν.
Σκοπός της ήταν να διατηρηθεί η ανάμνηση της πρώτης διαδήλωσης των Αμερικανίδων, που είχε γίνει 53 χρόνια νωρίτερα, το 1857. Από τότε η μέρα αυτή δεν έπαψε να συμβολίζει τους αγώνες των γυναικών για τα δικαιώματά τους και τη διεθνή αγωνιστική αλληλεγγύη τους. Έτσι επί 100 χρόνια η 8η Μαρτίου δίνει την ευκαιρία στις γυναίκες όλων των χωρών μαζί και κάθε χώρας χωριστά να προβάλουν τις γενικές και τις ιδιαίτερες διεκδικήσεις τους και να σφυρηλατούν τους δεσμούς της φιλίας και της αλληλεγγύης τους, στον αγώνα για ένα ευτυχέστερο μέλλον.
Από το 1910 μέχρι σήμερα η 8η Μαρτίου αποτελεί το σύμβολο αυτής της πάλης. Δεν είναι ημέρα κούφιων πανηγυρισμών, αλλά ημέρα αγώνων δράσης και προβολής των γενικών και ειδικών γυναικείων αιτημάτων. Ας θυμηθούμε μερικά χαρακτηριστικά γεγονότα:
- 8 Μαρτίου 1911: Τον πρώτο χρόνο μετά την καθιέρωση της γιορτής, οι γυναίκες της Αμερικής και της Γερμανίας, διαδηλώνουν διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας.
- 8 Μαρτίου 1913: Οι γυναίκες της Τσαρικής Ρωσίας ξεσηκώνονται με την κραυγή «Κάτω η πείνα – Κάτω ο πόλεμος». Τον επόμενο ακριβώς χρόνο οι γυναίκες των λαϊκών συνοικιών του Παρισιού κάνουν διαδηλώσεις και απαιτούν να ελευθερωθεί η επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ, που είχε συλληφθεί στη Γερμανία για τους αγώνες της κατά του επερχόμενου πολέμου.
- 8 Μαρτίου 1917: Οι εργάτριες της Πετρούπολης, του σημερινού Λένιγκραντ, εχύνονται στους δρόμους και ζητούν Ειρήνη και Ψωμί.
- 8 Μαρτίου 1923: Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος έχει τελειώσει, 5 χρόνια πριν. Αλλά η κατάληξη του Ρούρ απειλεί να ανάψει νέα πολεμική φωτιά. Δύο χιλιάδες Γαλλίδες συγκεντρώνονται και απαιτούν: «Όχι άλλο πόλεμο» .
- 8 Μαρτίου 1936: Ενώ οι γυναίκες της Ισπανίας διαδηλώνουν στη Μαδρίτη κατά του φασισμού, στη Γερμανία η χιτλερική τρομοκρατία οργιάζει. Χιλιάδες γυναίκες ρίχνονται στις φυλακές. Ο παγκόσμιος πόλεμος προετοιμάζεται για δεύτερη φορά στον ίδιο αιώνα, από τους Γερμανούς μιλιταριστές. Πολλές γυναικείες οργανώσεις τάσσονται στο πλευρό εκείνων που αγωνίζονται να σώσουν την Ειρήνη. Ο πόλεμος, όμως, ξεσπά για να προκαλέσει στην ανθρωπότητα αμέτρητη καταστροφή και τελικά να καταλήξει στην ήττα των χιτλερικών υποκινητών του.
Το νικηφόρο τέρμα του πολέμου βρίσκει τις γυναίκες αποφασισμένες να μην επιτρέψουν άλλη φορά το ξέσπασμα πολέμου. Το Νοέμβριο του 1945 ιδρύεται η Παγκόσμια Ομοσπονδία Δημοκρατικών Γυναικών, που θα συσπειρώσει γύρω της 80 εκατομμύρια γυναίκες και θα γίνει κυριότερος εκφραστής των πόθων τους για την ισότητα των δύο φύλων και για την Παγκόσμια Ειρήνη.
Θα ήταν παράλειψή μας αν την ώρα τούτη, που γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, δεν ξαναθυμόμαστε μερικές γυναίκες, εκτός από την Κλάρα Τσέτκιν, που με τον αγώνα τους και τα λόγια τους μένουν αθάνατες στην ιστορία του Παγκόσμιου γυναικείου Κινήματος. Μία τέτοια γυναίκα είναι η Ολυμπία Ντε Γκους, που ακόμη από τα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης, στη διακήρυξή της για τα δικαιώματα της γυναίκας έλεγε:
«Η γυναίκα γεννιέται ελεύθερη και έχει τα ίδια δικαιώματα με τον άνδρα. Όλοι οι πολίτες, άντρες και γυναίκες, είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα να φορεί την τήβεννο και να κάθεται στη δικαστική έδρα. Γυναίκες ξυπνήστε».
Η Φλώρα Τριστάν έλεγε, το 1843, απευθυνόμενη σε εργάτες: «Ζητώντας δικαιοσύνη για τον εαυτό σας αποδείξτε πρώτα εσείς πως είσθε δίκαιοι. Διακηρύξατε σεις ότι αναγνωρίζετε την γυναίκα σαν ίση σας».
Αλλά και ο Γάλλος ουτοπιστής φιλόσοφος Φουριέ, έλεγε πως «η αρμονία δεν θα αποκατασταθεί όσο αποκλείουμε τις γυναίκες από τις επιστήμες και τις κρατάμε σκλάβες της βελόνας και του νοικοκυριού».
Μια άλλη αγωνίστρια του γυναικείου κινήματος στάθηκε η Κουβανέζα Άννα Μπέτανκουρτ. Στις 14 Απριλίου 1869 συνήλθε η ιστορική συνέλευση του Γκουϊμάρο και διακήρυξε το πρώτο Κουβνέζικο σύνταγμα. Τότε η περίφημη Κουβανέζα Άννα Μπέτανκουρτ, που αγωνιζόταν για την κοινωνική απελευθέρωση της γυναίκας, ανέπτυξε για πρώτη φορά τις αρχές του γυναικείου κινήματος, λέγοντας ανάμεσα στ’ άλλα:
«Πολίτες: Η Κουβανέζα γυναίκα, κλεισμένη στο σκοτεινό και ήσυχο σπίτι της, περίμενε υπομονετικά και καρτερικά αυτή την ιερή ώρα, κατά την οποία η Επανάσταση θα της επιτρέψει να χειραφετηθεί. Ζητάμε ίσα δικαιώματα για τη γυναίκα, γιατί τότε μόνον η Ελευθερία θα είναι πλήρης».
Ο πρόεδρος της συνέλευσης την συνεχάρη και της είπε: «Κυρία, το όνομά σας θα γραφεί στην εθνική ιστορία της Κούβας ως μοναδικό φαινόμενο του δέκατου ένατου αιώνα».
Στις 9 Απριλίου 1871, η αταλάντευτη Άννα Μπέτανκουρτ συλλαμβάνεται από τις Ισπανικές αρχές και κλείνεται στις φυλακές για επαναστατική δραστηριότητα. Για να την εκβιάσουν ψυχολογικά της είπαν μέσα στη φυλακή ότι ο σύζυγός της αξίωνε να υποσχεθεί πως θα σταματήσει κάθε επαναστατική δραστηριότητα, οπότε και θα την άφηναν να επιστρέψει σπίτι της. Τότε η Άννα Μπέτανκουρτ διαμαρτυρήθηκε ζωηρά και είπε:
«Προτιμώ να είμαι χήρα ενός υπερήφανου και τίμιου άντρα, παρά γυναίκα ενός συζύγου που μου ζητεί να προδώσω τον αγώνα για την χειραφέτηση της Κουβανέζας γυναίκας».
Ιδιαιτερότητα παρουσίασε ο γιορτασμός της Παγκοσμίου Ημέρας της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου 1946. Η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών κάλεσε τις γυναίκες να υπερασπιστούν τα παιδιά θύματα του πολέμου. Την ίδια ημέρα οι Αμερικανίδες διακήρυτταν: «Αναλάβαμε την υποχρέωση να οικοδομήσουμε, μαζί με τις γυναίκες των άλλων ηπείρων, έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μας».
Έτσι με την διακήρυξη αυτή ιδρύθηκε το αμερικάνικο τμήμα της οργάνωσης.

Μία άλλη σημαδιακή γιορτή, στον Ελληνικό χώρο τώρα, είναι η γιορτή της 8ης Μαρτίου 1947. Τότε η Πανελλήνια Ένωση Γυναικών, η οποία είχε σημειώσει λαμπρούς αγώνες για ζητήματα των γυναικών και της δημοκρατίας στην Ελλάδα, γιόρτασε την ημέρα της γυναίκας για τελευταία φορά. Λίγο αργότερα στον πυρετό του εμφύλιου πολέμου διατάχτηκε η διάλυσή της. Η συμμετοχή των γυναικών στην Πανελλήνια Οργάνωση θεωρήθηκε αδίκημα και πάρα πολλές γυναίκες καταδικάστηκαν. Το γυναικείο κίνημα είχε υποστεί σκληρό πλήγμα.
Στα επόμενα χρόνια των πολέμων της Κορέας και της Ινδοκίνας, η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών παρέχει την υποστήριξή της στις δυνάμεις που αγωνίζονται για να ρυθμιστούν οι διαφορές κατά τρόπο ειρηνικό και περιέλαβε στα συνθήματα του εορτασμού της 8ης Μαρτίου την αξίωση για τον τερματισμό της αιματοχυσίας.
Στη διάρκεια της δεκαετίας του ψυχρού πολέμου και της προετοιμασίας ενός νέου θερμοπυρηνικού πολέμου, η 8η Μαρτίου ήταν ημέρα δράσης των γυναικών όλων των χωρών για την διάσωση της ΕΙΡΗΝΗΣ.
Το 1959, το πρόβλημα της Ειρήνης έμπαινε με μεγάλη οξύτητα. Στις 8 Μαρτίου 1959 η Παγκόσμια Οργάνωση Δημοκρατικών Γυναικών σήμανε συναγερμό των γυναικών του κόσμου. Μοναδικό σύνθημα του εορτασμού στάθηκε το σταμάτημα των ατομικών δοκιμών και ο αφοπλισμός.
Οι γυναικείες οργανώσεις όλων των χωρών ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του Παγκόσμιου Οργάνου τους με παντοειδείς εκδηλώσεις και εκκλήσεις προς τους αντιπροσώπους των τριών μεγάλων δυνάμεων, που συνεδρίαζαν στην Γενεύη για το σταμάτημα των ατομικών δοκιμών.
Η Πανελλήνια Ένωση Γυναικών σ’ αυτό τον εορτασμό συμμετείχε ολόψυχα και δραστήρια στην Παγκόσμια κινητοποίηση. Πέρα από αυτό, όμως, κινητοποίησε τις γυναίκες και για τα ειδικά προβλήματα, που απασχολούσαν τότε τις γυναίκες του ελληνικού χώρου.
Τέτοια προβλήματα ήταν οι διεκδικήσεις τους για ίση αμοιβή, για ίση εργασία. Η κατάργηση των διακρίσεων, που υφίσταντο σε βάρος τους, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό βίο. Την οργάνωση ενός αποτελεσματικού συστήματος για την προστασία της εργαζόμενης μητέρας και του παιδιού. Την κοινωνική ασφάλιση τόσων και τόσων κλάδων εργαζομένων γυναικών και πολλά άλλα.
Στην πατρίδα μας υπήρξαν, κατά καιρούς, όπως υπάρχουν και σήμερα μεγάλες Ελληνίδες πρωτοπόρες του Γυναικείου Κινήματος. Βέβαια η πρώτη που κατέχει τα σκήπτρα είναι η Καλλιρόη Παρέν. Ήταν η πρώτη που σήκωσε το βάρος του αγώνα για τα δικαιώματα και τη χειραφέτηση της γυναίκας. Τέτοιες άξιες γυναίκες υπήρξαν, μέχρι σήμερα, πάρα πολλές. Η Αύρα Θεοδωροπούλου, η Μαρία Σβώλου, η Ρόζα Ιμβριώτη, η Αγνή Ρουσοπούλου, η Θάλεια Κολυβά, η Λιλή Ιακωβίδη, η Αλεξάνδρα Γραικιώτου και άλλες.
Σήμερα στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας τις ξαναθυμόμαστε και τις τιμάμε. Τα έργα τους, τα λόγια τους αποτελούν ιερή παρακαταθήκη για τις σημερινές γυναίκες και τις γυναίκες των επόμενων γενεών.
Στα 1962 στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η μεγάλη Ελληνίδα παιδαγωγός και από τις πιο θαρραλέες πρωτοπόρους του γυναικείου κινήματος Ρόζα Ιμβριώτη, σε εφημερίδα της εποχής έγραφε:
«Σήμερα όπως κάθε χρόνο στις 8 του Μάρτη γιορτάζουμε την ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ. Πιο σωστό είναι να πούμε πως αυτή την ημέρα κάνουμε απολογισμό της δουλειάς μας, οι γυναίκες. Σκεφτόμαστε το δρόμο που περάσαμε και το δρόμο που ξανοίγεται μπροστά μας. Ο απολογισμός του γυναικείου μόχθου είναι πάντα βαρύς και πολύμορφος και επιβεβαιώνει τη μεγάλη αλήθεια που είπε ο Γκόρκι: “Οι λαϊκές μάζες είναι οι πραγματικοί, οι συνειδητοί δημιουργοί μιας νέας ζωής”.
Όσο παρακολουθεί κανείς τις σκέψεις και τις πράξεις τα συναισθήματα του Λαού μέσα στην Κατοχή και κατοπινά βλέπει πόσο οι άντρες μα κυρίως οι γυναίκες, υπερπηδώντας καθυστέρηση αιώνων, μπόρεσαν να οικειοποιηθούν τις προοδευτικές ιδέες της ανθρωπότητας και βοήθησαν και βοηθούν με βάση αυτές, στην αποκατάσταση της Εθνικής Ανεξαρτησίας και την ανοικοδόμηση της Εθνικής ζωής. Μέσα σε τέτοιες στιγμές νοιώθει κανείς ότι η Ελληνίδα πραγματώνει μιαν αθάνατη μορφή όπως αθάνατος είναι και ο λαός μας».
Σε άλλο σημείο, η αξέχαστη παιδαγωγός και αγωνίστρια Ρόζα Ιμβριώτη γράφει:
«Η Ελληνίδα δίνει μέσα στην Κατοχή κι έπειτα πάλι μια παγκόσμια ηθική μορφή τη γυναίκα της Πίνδου, όπως έδωσε παλιότερα την Σουλιώτισσα και στην αρχαιότητα την Σπαρτιάτισσα. Στέκει η Ελληνίδα η “άνοιξη” της εθνικής ζωής. Δεν είναι αυτά που λέμε απλοί διθύραμβοι ούτε καυχησιολογίες. Είναι η ίδια η πραγματικότητα. Προσπαθούν κάποιοι εχθροί, να σβήσουν από τη μνήμη μας τα μαθήματα της ιστορίας, τους αγώνες του Λαού για τη Λευτεριά και την Ανεξαρτησία. Δεν κόπηκε το σχοινί ανάμεσα στους αιώνες. Η τελευταία σύγκρουση με το φασισμό μας άφησε βαριές επιταγές. Νίκησε ο Λαός το φασισμό και δεν άντεξε να ταπεινώνεται από τους ξένους καταχτητές. Οργάνωσε την Εθνική Αντίσταση και αυτό στάθηκε το “σχολείο” του Λαού».

8 Μαρτίου 1857: Οι γυναίκες πού δούλευαν στα εργοστάσια υφαντουργίας και ιματισμού (οι ονομαζόμενες "εργάτριες ρούχων") στην Νέα Υόρκη των ΗΠΑ ξεσηκώθηκαν σε διαμαρτυρία. Αγωνίζονταν ενάντια στις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και στο χαμηλό μισθό. Η αστυνομία επιτέθηκε στις διαδηλώτριες και τις διασκόρπισε. Δύο χρόνια αργότερα, πάλι το Μάρτιο, αυτές οι γυναίκες οργάνωσαν την πρώτη εργατική ένωση προσπαθώντας να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και να κερδίσουν μερικά βασικά δικαιώματα στο χώρο εργασίας τους.

8 Μαρτίου 1908: 15.000 γυναίκες παρέλασαν μέσα από την Νέα Υόρκη απαιτώντας λιγότερες εργατοώρες, καλύτερο μισθό, δικαίωμα ψήφου και να σταματήσουν να απασχολούνται παιδιά σαν εργάτες. Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα» (Bread and Roses), με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

«Bread and Roses
As we go marching, marching, in the beauty of the day,
A million darkened kitchens, a thousand mill lofts gray,
Are touched with all the radiance that a sudden sun discloses,
For the people hear us singing: Bread and Roses! Bread and Roses!

As we go marching, marching, we battle too for men,
For they are women's children, and we mother them again.
Our lives shall not be sweated from birth until life closes;
Hearts starve as well as bodies; give us bread, but give us roses.

As we go marching, marching, unnumbered women dead
Go crying through our singing their ancient call for bread.
Small art and love and beauty their drudging spirits knew.
Yes, it is bread we fight for, but we fight for roses too.

As we go marching, marching, we bring the greater days,
The rising of the women means the rising of the race.
No more the drudge and idler, ten that toil where one reposes,
But a sharing of life's glories: Bread and roses, bread and roses.

Our lives shall not be sweated from birth until life closes;
hearts starve as well as bodies; bread and roses, bread and roses».

Ας θυμηθούμε τώρα και ας τιμήσουμε κάποιες γυναίκες που ξεχώρισαν είτε με τους αγώνες τους είτε με το έργο τους, από τις πολλές που υπήρξαν και υπάρχουν:

Μαρία Πολυδούρη

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-48567600-1297568523.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-48567600-1297568523.jpg

Η πρωτοπόρος για την εποχή της ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη ανήκει στη γενιά του 1920, που καλλιέργησε το αίσθημα του ανικανοποίητου και της παρακμής. Ο έρωτας και ο θάνατος είναι οι δύο άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφεται η ποίησή της. Είναι μεστή από πηγαίο λυρισμό που ξεσπά σε βαθιά θλίψη και κάποτε σε σπαραγμό, με εμφανείς επιδράσεις από τον έρωτα της ζωής της Κώστα Καρυωτάκη αλλά και τα μανιάτικα μοιρολόγια. Άφησε πίσω της σημαντικό έργο σε σχέση με τη σύντομη ζωή της (γέν. 1η Απριλίου 1902 - θάν. 29 Απριλίου 1930).

Μαρία Πολυδούρη: "Μια Επιστολή"

"Αυτό είναι το γράμμα μου στον κόσμο που ποτέ δεν έγραψε σε μένα..."

«Ίσως το γράμμα αυτό να μη διαβαστεί ποτέ, από κανέναν, αλλά στ' αλήθεια, δε με νοιάζει. Ίσως μέχρι να φτάσει στα χέρια σας νάχω πια ολότελα ξεχαστεί απ’ όλους. Αλλά, ούτε δα κι αυτό το τελευταίο με νοιάζει. Εξάλλου, δεν έχω και πολλά να σας πω, θέλω μόνο να σας θυμίσω ότι κάποτε υπήρξα. Κάποτε υπήρξα κι' ήμουν και ζωή και θάνατος μαζί. Και Ζωή και Χάρος ήμουν!
Έζησα, τομολογώ, μια ζωή δηλητηριασμένη, γι' αυτό θαρρώ αποφάσισα να την εγκαταλείψω. Εκείνο που για τους άλλους ήτανε ζωή, για με ήταν θάνατος. Γεννιόμουνα και πέθαινα κάθε μέρα, ώρα και στιγμή. Ζούσα με τον θάνατο, ζούσα για να πεθάνω, μα τουλάχιστον δε ζούσα νεκρή όπως οι γύρω μου, τα μικρά αστεία ανθρωπάκια που λέγαν πως μ' αγάπησαν κι ας μη μπόρεσαν ποτέ κι ας μη τόλμησαν ποτέ να διαβάσουν τη ψυχή πούκρυβε περίσσιο φως και σκοτάδι μέσα της. Κατά βάθος με φοβόντουσαν και δεν αργούσαν να τραπούν εις άτακτον φυγήν. Δεν άντεχαν να με κοιτούν κατάμματα, μη τύχει και τους κλέψω τη ψυχή τους.
Αγαπήθηκα, αγαπήθηκα πολύ, μα μπορεί ποτέ κανείς να φαντασθή ότι λυπόμουνα βαθειά όταν καταλάβαινα ότι μ' αγαπούσαν; Εγώ, ίσως να μην αγάπησα αρκετά, όχι όσο έπρεπε. Τον ιδανικό μου έρωτα θαρρώ τον έζησα στη φαντασία μου. Η ψυχή μου κι η αγάπη γεννήθηκαν την ίδια μέρα. Αυτό το ένιωθα μέσα μου κι όμως δε πίστευα ότι θα υπήρχε μέρα που θα μου αποδείκνυε πως αγαπούσα αληθινά. Δεν είναι στ' αλήθεια τραγικό, μια μεγάλη ειρωνεία, να μιλούν για την αγάπη άνθρωποι που δεν τη γνωρίζουν και να σιωπούν εντελώς εκείνοι που νοιώθουν τη ψυχή τους να πνίγεται στον πόνο της;
Πολλοί λέγαν ότι ζούσα μες στο κεφάλι μου. Κάτι έπρεπε να πουν κι αυτοί! Πως άλλως θα με κατέτασαν σε συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων; 'Ανθρωποι, ανθρωπάκια! Η ζωή ένα τεράστιο ψέμα που άλλοι το αγαπάνε κι άλλοι -οι λίγοι- προσπαθούν να το κάνουν αληθινή ζωή. Εσείς, αγαπητοί άγνωστοί μου φίλοι, πως ζείτε; Ζείτε;
Μια φάρσα, αυτό ήταν η δικιά μου ζωή. Κανείς δε τη κατάλαβε. Γεννήθηκα χωρίς να το θέλω, έζησα στο περίπου και σκηνοθέτησα το θάνατό μου. Κι όμως αγαπούσα τη ζωή, αλλά πάντα αυτή μούπαιρνε ό,τι άλλο αγαπούσα. Μου έλειπε πάντα μια καρδιά που να πονά για μένα. Κι ήταν δύσκολο, δύσκολο πολύ να ζω μονάχη μου μες σ' ένα κόσμο τόσο παράλογα προσκολλημένο στα μικρά της ζωής και στο τίποτα. Ήμουνα σαν παράσιτο, σαν μαύρο ξωτικό που έχασε το δρόμο κι αντί να ταξιδέψει στον ονειροκόσμο του, ξέπεσε σε τούτη δω τη γη.
Μάλιστα, κάποια φορά, κάποιος με ρώτησε κρυφά αν είμαι χήρα σαν φορούσα μαύρα βαριά. Εγέλασα. Αλήθεια ήταν! αν μάντεψε τη ψυχή μου, καλά την ονόμασε χήρα!
Είναι που θα παρακαλούσαν να είχαν ζήσει στην εποχή μου. Εγώ, θάθελα να ζήσω σε κάποιαν άλλην εποχή. Έζησα ανάμεσα σε μια γενιά ηττημένη. Κάποιοι από μας κάναν τον πόνο στίχο, την οργή τραγούδι, αλλά κανείς δεν τόλμησε -ούτ' από μας, ούτ' από τους άλλους- δεν τόλμησε να ξεφύγει από το χαραγμένο μονοπάτι, δεν τόλμησε να πει ό,τι στ' αλήθεια σκεφτότανε, δεν τόλμησε να κάνει ό,τι στ' αλήθεια ήθελε να κάνει. Οι περισσότεροι ήταν -ήμασταν- δειλοί που 'ψαχναν απλά ναύρουν την αυτοεπιβεβαίωσή τους. Κάτι νέοι σκυθρωποί κι ανάπηροι. Ολίγοι γέροι με κακόβουλο ύφος. Κάτι δεσποινίδες σαλατολόγοι κι υπερφίαλοι! Απόκληροι της αντίληψης.
Κι όμως ανάμεσα σ' αυτούς ήταν κι ο Κ. (εννοεί τον Καρυωτάκη) ο μόνος που θα μπορούσε ποτέ να με καταλάβει, αλλά ούτε κι εκείνος τόλμησε. Μούπε μάλιστα, πως με λυπόταν γιατί τον αγαπούσα, πως ήμουνα γι' αυτόν μια παρηγοριά. Τόχε η εποχή, κανείς δεν ήταν ο εαυτός του! Γι' αυτό θαρρώ κι έζησα τόσο μόνη κι ας είχα πάντοτε κάποιους να με συντροφεύουν, αδέλφια μου σ' ένα πόνο που δε θα μπορούσαν ποτέ να συλλάβουν. Έκαναν τα πάντα για με, αλλά η αγάπη τους ήταν μια θυσία που ποτέ δε δέχτηκα μ' ευμένεια κι οι ανησυχίες τους χειροπέδες για μένα.
"Πόσο είναι αστεία η ζωή μα και πόσο αστειότεροι είμαστε μεις που την ανεχόμαστε τέτοια", έγραψα, θυμάμαι, κάποτε στο ημερολόγιό μου. Μα, από τότε έχουν πεια περάσει χρόνια. Πόσα, δεν ξεύρω, αφού ο χρόνος δεν έχει πια για με καμμία σημασία. Τώρα, είμαι κάπου αλλού και ζω -αν τούτη δω η κατάσταση θεωρείται ζωή- μες από τις αναμνήσεις μου.
Ξεφυλλίζω τα τετράδια του μυαλού και κυττάζω πίσω. Όλα ζητάω τα χαμένα, τις μικρές στιγμές, τον αγαπημένο. Γυρνώ το βλέμμα και κυττάζω πάντα το δρόμο που αφήσαμε. Είνε μακρύς, σκοτεινός, γεμάτος δυσκολίες και φρίκη, είνε τόσο μακρύς, τόσο δύσκολος κι όμως -Θεέ συγχώρεσέ με- θα τον έπαιρνα με τη καρδιά γεμάτη δάκρυα και μεταμέλεια. Με τη καρδιά δεμένη με τα σίδερα της αμαρτίας θα ξεκινούσα να σ' εύρω μοναδική κι αξέχαστή μου αγάπη. Δε θέλω τίποτε άλλο, μόνο να φτάσω, να σταθώ κοντά σου τόσο που φτάνει για να ιδώ, να ιδώ το πρώτο βλέμμα σου κείνο που μου 'ριχνες σαν έφτανα, τις μικρούλες όλες εκείνες ρυτίδες στο πρόσωπό σου, να ιδώ τα χέρια σου ν' απλώνονται σε μένανε να με αγκαλιάσουν, να ιδώ, να νοιώσω το φίλημά σου. Είναι τόσο μεγάλος ο καϋμός κι είμεθα τόσο μικροί ένας-ένας εμείς οι άνθρωποι που τον αποτελούμεν.
Τα λόγια αυτά ίσως ν' ακούγονται σαν παραλήρημα ενός ετοιμοθανάτου, μα, αλί, δε μπορώ να πεθάνω αφού είμαι από χρόνια πια νεκρή. Όσο ζούσα, όσο έζησα, ήμουνα παιδί. Ήμουν ένα παιδί άμυαλο, μπορώ να το παραδέχωμαι αλλά και ποιο παιδί δεν είναι άμυαλο; Ένα παιδί είμαι ακόμη! Ένα παιδί που γράφει σε σας, τους άγνωστούς του φίλους, για να τους πει: να μείνετε πάντα παιδιά κι αν είναι δυνατόν άμυαλα παιδιά. Να ζήσετε τη ζωή σας με τρέλλα, να ζήσετε παράλογα, να σκοτώσετε τη λογική πούναι ο φονιάς της χαράς και της ζωής, να τολμήσετε να κάνετε τα δύσκολα, τα μεγάλα, τα σημαντικά, ν' ακολουθήσετε τα δύσβατα μονοπάτια, ν' αφήσετε να θρονιαστεί στη καρδιά σας για πάντα η άνοιξη και το χαμόγελο στα χείλη, ν' αγαπήσετε με πάθος και να καείτε από τη φλόγα της αγάπης σας, να κάνετε τον πόνο, τη χαρά, τη κάθε σας στιγμή τραγούδι κι όταν έρθη η ώρα η στερνή να πεθάνετε όχι από πλήξη, αλλά από ειλικρίνεια όπως ο φίλος τζίτζικας, που τόσο ωραία τα έλεγε μα μεις τα παίρναμε για γκρίνια.
Τώρα, καθώς γράφω τις τελευταίες γραμμές, κοιτώ πίσω κι αντιλαμβάνομαι πόσο στάθηκα τυχερή: έζησα ελεύθερη όσο καμμιά άλλη γυναίκα της εποχής μου, έκανα πράγματα που δεν έκανε καμμιά άλλη κι αγαπήθηκα όσο λίγες. Και, δεν το ξεχνώ, καθώς το βλέμμα μου έσβηνε, κείνη τη μελαγχολική αυγούλα τ' Απρίλη, δεν ήμουν πια μόνη. Νέοι που μ' αγάπησαν ήρθαν να μ' αποχαιρετήσουν και φίλες γκαρδιακές στο προσκεφάλι μου ένα τελευταίο τραγούδι να μου χαρίσουν.
Αυτό είναι το γράμμα μου στον κόσμο που ποτέ δεν έγραψε σε μένα, όπως λέει κι η καλή μου φίλη».
Με αγάπη
Μαρία Πολυδούρη

Ρόζα Λούξεμπουργκ

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-57809800-1297567274.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-57809800-1297567274.jpg

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ με την Κλάρα Τσέτκιν

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ (5 Μαρτίου 1870 ή 1871 – 15 Ιανουαρίου 1919, στα Γερμανικά Rosa Luxemburg, στα Πολωνικά Róża Luksemburg) ήταν μια Γερμανοεβραία γεννημένη στην Πολωνία, μαρξίστρια πολιτική θεωρητικός, σοσιαλιστική φιλόσοφος και επαναστάτρια που ανήκε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας και αργότερα στο Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας.
Ξεκίνησε τη δράση της με την εφημερίδα Η Κόκκινη Σημαία, όπου και συνίδρυσε το Σπάρτακουσμπουντ (Spartakusbund), μια μαρξιστική επαναστατική ομάδα από την οποία και δημιουργήθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας με το οποίο έλαβε μέρος σε μια ανεπιτυχή επανάσταση στο Βερολίνο τον Ιανουάριο του 1919.
Η εξέγερση εκτελέστηκε, ενάντια στις συμβουλές της Ρόζας και συνετρίβη από τα απομεινάρια του μοναρχικού στρατού και από ελεύθερες δεξιές πολιτοφυλακές που συλλογικά ονομάζονταν Φράικορπς (Freikorps), οι οποίες εστάλησαν από την κυβέρνηση. Η Λούξεμπουργκ και εκατοντάδες άλλοι συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν.

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-96130200-1297567315.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-96130200-1297567315.jpg

Τελευταίες λέξεις: πίστη στην επανάσταση Οι τελευταίες γνωστές λέξεις της Ρόζας Λούξεμπουργκ, γραμμένες το απόγευμα της δολοφονίας της, ήταν για την πίστη της στις μάζες, και στο αναπόφευκτο της επανάστασης:
«Η ηγεσία απέτυχε. Ακόμα κι έτσι, η ηγεσία πρέπει να ξαναδημιουργηθεί από τις μάζες και μέσα από τις μάζες. Οι μάζες είναι το αποφασιστικό στοιχείο, είναι ο βράχος πάνω στον οποίο θα κτιστεί η τελική νίκη της επανάστασης. Οι μάζες ήταν στα ύψη() ανέπτυξαν την “ήττα” αυτή σε μία από τις ιστορικές ήττες που είναι η τιμή και η δύναμη του διεθνούς σοσιαλισμού. Και γι’αυτό η μελλοντική νίκη θα ανθίσει από αυτή την “ήττα” “Τάξη επικρατεί στο Βερολίνο!” Ηλίθιοι δήμιοι! Η “τάξη” σας είναι χτισμένη στην άμμο. Αύριο κιόλας η επανάσταση θα “ανυψωθεί με μια βροντή” και με σαλπίσματα θα ανακοινώσει στον τρόμο σας: Ήμουν, Είμαι, Θα είμαι!» (Τάξη βασιλεύει στο Βερολίνο, Συλλογικά Έργα)
Σε ανάμνηση, γράφτηκε από τον Μπέρτολτ Μπρεχτ ένας ποιητικός επικήδειος για τη Ρόζα Λούξεμπουργκ (Epitaph - 1919) και μελοποιήθηκε από τον Κουρτ Βάιλ (The Berlin Requiem):

«Η Κόκκινη Ρόζα χάθηκε κι αυτή
Κανείς δεν ξέρει πού το κορμί της παραχώσαν
Έλεγε την αλήθεια στους φτωχούς
Γι' αυτό κι οι πλούσιοι τη σκοτώσαν»

Μητέρα Τερέζα

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-50033000-1297567272.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-50033000-1297567272.jpg

Η Μητέρα Τερέζα ήταν μία Καθολική μοναχή με σημαντικό φιλανθρωπικό έργο, από την Αλβανία. Για πάνω από 45 χρόνια, η Μητέρα Τερέζα βοήθησε τους φτωχούς και τους αρρώστους σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα να αγιοποιηθεί από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β' το 1997. Είναι κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης του 1979 για "τις εκστρατείες της σχετικά με την ενημέρωση για τη φτώχεια".

Ελένη Σκούρα

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-17859000-1297568642.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-17859000-1297568642.jpg

Η Ελένη Σκούρα (Βόλος, 1896—4 Φεβρουαρίου 1991) υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής.
Γεννήθηκε το 1896 στο Βόλο όπου και ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές της σπουδές. Στη συνέχεια, από το 1915 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε φωνητική μουσική και το 1950 έλαβε το πτυχίο της Νομικής, δικηγορώντας στη συνέχεια στην ίδια πόλη με τον σύζυγό της δικηγόρο Δημήτριο Σκούρα.
Η Ελένη Σκούρα είχε αναπτύξει πλούσια κοινωφελή και πατριωτική δράση ιδιαίτερα κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και στη γερμανική κατοχή ως Πρόεδρος της "Στέγης της Φαλαγγίτισσας" και επίσης της "Φανέλας του Στρατιώτη". Το καλοκαίρι του 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίσθηκε μαζί με τον σύζυγό της και τον αδελφό της Απόστολο Παπαχρήστου.
Στις 18 Ιανουαρίου 1953 εξελέγη βουλευτής στο Νομό Θεσσαλονίκης με το κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού. Όντας η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα βουλευτής στην ιστορία του ελληνικού κοινοβουλίου, η ίδια αμέσως μετά την εκλογή της δήλωσε: «Θα προσπαθήσω να πράξω παν το δυνατόν διά να φανώ ανταξία της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων μου, τους οποίους θερμώς ευχαριστώ. Γνωρίζω ότι ως πρώτη και μοναδική γυναίκα εις την Βουλήν έχω μεγάλας ευθύνας και πολλά καθήκοντα. Είναι πολλά εκείνα που πρέπει να πράξωμεν υπέρ των Ελληνίδων, ιδίως εις τον τομέα της κοινωνικής μερίμνης».
Η Ελένη Σκούρα τιμήθηκε με το στρατιωτικό μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων καθώς και με τον Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος Ευποιίας.
Πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 1991.

Η ιστορία της Ελλάδας, πέρα από τις γυναίκες που έμειναν φάροι με το παράδειγμά τους και τις θυμόμαστε ακόμα, έχει να επιδείξει από αρχαιοτάτων χρόνων γυναίκες «ανώνυμες» που στάθηκαν δίπλα στους άντρες σε εποχές πολέμων και συνέβαλαν στους αγώνες. Από τις γυναίκες της Σπάρτης οι οποίες έστελναν τους άντρες και τα παιδιά τους στον πόλεμο λέγοντας «ή ταν ή επί τας», τις Σουλιώτισσες που προτίμησαν να σκοτωθούν παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων έως τις γυναίκες της Πίνδου, που στα 1940 στον ελληνοϊταλικό πόλεμο κουβαλούσαν πυρομαχικά πάνω στις χιονισμένες κορφές της.

Η ιστορία µιας φωτογραφίας

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-98536900-1297567210.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-98536900-1297567210.jpg

Η πασίγνωστη φωτογραφία της µαυροφορεµένης γυναίκας από το Δίστοµο έχει κάνει τον γύρο του κόσµου. Ποια είναι όµως η ιστορία της; Λίγους µήνες µετά τη Σφαγή, ο Dmitri Κessel, ανταποκριτής του περιοδικού «Life» επισκέφθηκε το Δίστοµο για ρεπορτάζ.
Τη στιγµή του κλικ της φωτογραφικής µηχανής η Μαρία Παντίσκα (πέθανε το 2009) στέκεται όρθια µπροστά σε µια σκάφη και πλένει τα µαύρα ρούχα της στην αυλή. Η φωτογραφία δηµοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Life» στις 29 Νοεµβρίου του 1944.
Ο τίτλος του κειµένου ήταν «Τι έκαναν οι Γερµανοί στην Ελλάδα» και η λεζάντα ανέφερε: «Η Μαρία Παντίσκα ακόµη κλαίει µε λυγµούς, δύο µήνες αφότου οι Γερµανοί σκότωσαν τη µητέρα της σε σφαγή στην ελληνική πόλη Δίστοµο».

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-80933900-1297567218.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-80933900-1297567218.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-03498700-1297567220.jpg

Καλάβρυτα

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-55246100-1297567264.jpg

Λίγους μήνες πριν, στις 13 Δεκέμβρη του 1943, ο Οδοντωτός κατηφόριζε από τα Καλάβρυτα κατάφορτος με τις σοδιές από το πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά και τις αποθήκες, απ’ όπου άρπαξαν ό,τι πολύτιμο υπήρχε. Μαζί και τα χρήματα και τα αποθέματα των Τραπεζών και των Δημόσιων Υπηρεσιών, αφού προηγουμένως ανάγκασαν τους Διευθυντές να τα παραδώσουν.
Από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα, δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η χαριστική βολή που ολοκλήρωσε το έγκλημα. Διασώθηκαν 13 άτομα.
Στο δημοτικό σχολείο, τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν τους δικούς τους, Μία από τις γυναίκες, η ηλικιωμένη Κρίνα Τσαβαλά, ποδοπατήθηκε από το πανικόβλητο πλήθος των γυναικόπαιδων και ξεψύχησε πριν αντικρίσει το αποτρόπαιο έγκλημα.
Ύστερα, οι γυναίκες ανηφόρισαν προς το μέρος που είχαν οδηγήσει τους άνδρες και βρέθηκαν μπροστά στο πιο φρικιαστικό και απάνθρωπο θέαμα. Άνδρες, πατεράδες, γιοι και αδελφοί κείτονταν νεκροί πλημμυρισμένοι στο αίμα.
Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-75476100-1297567266.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-75476100-1297567266.jpg

Η συνέχεια του δράματος βρήκε τις γυναίκες να προσπαθούν με τα νύχια να σκάψουν πρόχειρους τάφους στην παγωμένη γη του Δεκέμβρη, για να θάψουν τους νεκρούς τους. Με τις κουβέρτες που είχαν κοντά τους, μετέφεραν τους σκοτωμένους στο νεκροταφείο και άλλους έθαψαν εκεί στο λόφο, μια τραγική σκηνή που κράτησε μέρες.
Ακολούθησε η προσπάθεια της επιβίωσης μέσα στα χαλάσματα, που έμελλε για χρόνια να στεγάσουν τις απορφανισμένες οικογένειες.
Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων «συγκίνησε και συνένωσε τους Έλληνες – δυνάμωσε τον αγώνα τους κατά του κατακτητή», ομολογεί ο τότε γενικός στρατιωτικός διοικητής των Γερμανών στην Ελλάδα.

Οι γυναίκες της Πίνδου

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-17854500-1297567314.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-17854500-1297567314.jpg

Θαυμάστηκαν οι γυναίκες αυτές. Ας διαβάσουμε κάποιες μόνο από τις πολλές μαρτυρίες των Ελλήνων στρατιωτών για την προσφορά τους:
«Όταν φύγαμε από τη Λάρισα για να πάμε στην Κοζάνη, στο Σαραντάπορο εκεί πέρα οι δρόμοι τότε ήτανε καλντερίμια και χωματόδρομοι, θυμάμαι εκεί επάνω πριν από τα Σέρβια ότι ήταν γυναίκες οι οποίες την δεύτερη ημέρα ακριβώς προς την τρίτη φτιάχνανε τον δρόμο, δηλαδή ρίχνανε πέτρες μες στις λάσπες. Από τότε, από την ίδια μέρα και βέβαια εν συνεχεία στην Ήπειρο εθαυμάσθησαν οι γυναίκες αυτές. Εθαυμάσθησαν πολύ γιατί μετέφεραν εκεί που δεν μπορούσε ούτε μουλάρι. Βάζανε στην πλάτη, μαθημένες αυτές, αυτές κουβαλούσαν νερό και ξύλα. Πήγαιναν στο ρουμάνι μια ώρες δυο, φορτωνόταν τα ξύλα στην πλάτη και τα μετέφεραν στα σπίτια τους μέσα στα χιόνια. Εκάνανε βέβαια μια προμήθεια από το καλοκαίρι για τον χειμώνα, κάνανε για ένα μήνα, από κει και ύστερα. Πηγαίνανε πλέον μέσα στα χιόνια...».
(Προφορική μαρτυρία Τάκη Τράντα, στο: Χατζηπατέρα-Φαφαλιού, Μαρτυρίες 1940-1941, Αθήνα, Κέδρος, 1982, σ. 103.)

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-83597600-1297567235.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-83597600-1297567235.jpg

Κουβαλούσαν πυρομαχικά: «7 Νοεμβρίου 1940. Σήμερα σκοτώθηκαν δύο παιδιά του 33ου Συντάγματος και αυτό μάνιασε περισσότερο τους στρατιώτες. Φωνάζαν εμπρός για τη Ρώμη. Ο θάνατος αυτός αντί να μας δειλιάσει μας έδωσε περισσότερα φτερά για να κυνηγήσουμε τους Ιταλούς. Συνάντησα γυναίκες που κουβαλούσαν πυρομαχικά. Μία ήτο 88 ετών. Μία μου είπε κλείδωσε το μικρό σε μια καλύβα για να βοηθήσει τον στρατό. Το βράδυ είδα μια γριούλα να κρατά δυο μικρά και η μητέρα τους ζύμωνε ψωμί για τον στρατό με το φως δυο κεριών που είχε μέσα σ' ένα ποτήρι. Τα χιόνια, ο πάγος, το τρομερό κρύο, δεν φαίνονταν να τις τρόμαζε. Όλες γεμάτες χαρά ήθελαν να προσφέρουν στο στρατό ό,τι δεν μπορούσαν τα μεταγωγικά. Αλήθεια γυναίκες θαύμα. Τι διαφορά με τις πόλεις!».

(Από το Ημερολόγιο Πολέμου του Αργύρη Μπαλατσού, στο: Χατζηπατέρα-Φαφαλιού, Μαρτυρίες 1940-1941, Αθήνα, Κέδρος, 1982, σ. 103)

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-76932900-1297567277.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-76932900-1297567277.jpg

Ζωντανό τείχος: «Οι νικηταί της Πίνδου προχωρούσαν. Καθώς έφτασαν στον ποταμό Βογιούσα κι είδαν οι ατρόμητες γυναίκες της Πίνδου πως το απότομο ρέμα εμπόδιζε τους σκαπανείς στη δουλειά τους, έκαναν αυθόρμητα κάτι, που ξανάγινε ύστερα στον Καλαμά και στο Δρίνο: μπήκαν οι ίδιες μέσα στα νερά και, πιασμένες σφικτά από τους ώμους, σχημάτισαν πρόσχωμα, που ανάκοβε την ορμή του ποταμού και ευκόλυνε τους γεφυροποιούς!».

(Τάκης Ε. Παπαγιαννόπουλος, στο: Χατζηπατέρα-Φαφαλιού, Μαρτυρίες 1940-1941, Αθήνα, Κέδρος, 1982, σ. 104).

Πολλά άλλαξαν αλλά πολλά παραμένουν τα ίδια...

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-98546900-1297567230.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-98546900-1297567230.jpg

Σήμερα σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου οι γυναίκες αντιμετωπίζονται με τον χειρότερο τρόπο. Στα ισλαμικά κράτη οι συνθήκες ζωής τους είναι απάνθρωπες και συνεχώς οι διεθνείς οργανισμοί προσπαθούν να σώσουν δεκάδες γυναίκες από την καταδίκη τους σε θάνατο γιατί δεν συμμορφώνονται με τους νόμους του Ισλάμ, όπως εφαρμόζονται από εκατομμύρια ανθρώπους σήμερα. Τα φρικτά περιστατικά καταγράφονται πολλές φορές και πόσα άλλα που έχουν συμβεί δεν θα τα μάθουμε ποτέ.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι της Ντελάρα Νταραμπί, ιρανής ζωγράφου, η οποία απαγχονίστηκε το 2009. Ήταν μόλις 22 ετών και φυλακισμένη από τα 17 της, και θανατώθηκε με απαγχονισμό παρά το γεγονός ότι της είχε δοθεί προσωρινή αναστολή εκτέλεσης ποινής, επειδή κατηγορήθηκε ότι σκότωσε συγγενή της. Την ημέρα του απαγχονισμού της τηλεφώνησε στη μητέρα της για βοήθεια. Το τηλέφωνο το άρπαξε ένας φύλακας λέγοντας: «Εύκολα θα εκτελέσουμε την κόρη σου και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα». Οι πίνακές της φανερώνουν τη φρίκη που υπέστη.
Σε ένα συγκλονιστικό βιβλίο με τίτλο «Παραμορφωμένη», η Ράνια αλ Μπαζ, παρουσιάστρια ειδήσεων στην τηλεόραση της Σαουδικής Αραβίας -πρώτη γυναίκα σε τέτοια θέση- η ίδια περιγράφει πώς έφαγε τόσο ξύλο από τον βίαιο σύζυγό της ώστε υπεβλήθη σε 13 αισθητικές επεμβάσεις για να αποκτήσει πάλι το όμορφο πρόσωπό της. Η συζυγική βία καταστρέφει τις γυναίκες σε όλες τις χώρες. Ωστόσο στα μουσουλμανικά κράτη δικαιολογείται από τον νόμο και τις κοινωνικές αξίες.

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-95636000-1297567216.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-95636000-1297567216.jpg

Στο Αφγανιστάν, η Αϊμάν Ουντάς, τραγουδίστρια και τραγουδοποιός, ξαναπαντρεμένη με δύο παιδιά, πυροβολήθηκε θανάσιμα, πιθανότητα από τα ίδια τα αδέρφια της, επειδή εμφανίστηκε στην τηλεόραση με κραγιόν στα χείλη της.
Στο Πακιστάν, τη χώρα που κάποτε εξέλεξε γυναίκα αρχηγό κράτους, η κοιλάδα Σουάτ εκχωρήθηκε για πολιτικούς λόγους στους Ταλιμπάν, οι οποίοι έκτοτε ανατίναξαν εκατοντάδες σχολεία θηλέων, ξυλοκοπώντας επί καθημερινής βάσεως «αμαρτωλές» γυναίκες στους δρόμους.

Πορνεία και σεξουαλική εκμετάλλευση

Άλλο ένα θέμα που όχι μόνο δεν έχει πάψει με την πάροδο των αιώνων, αλλά εξακολουθεί να υφίσταται στις χειρότερες μορφές του, είναι η σεξουαλική εκμετάλλευση των γυναικών.
Η κατάρρευση των καθεστώτων των χωρών της Αν. Ευρώπης τη δεκαετία του 1990 και η πλήρης διάλυση του κοινωνικού ιστού τους και της οικονομίας τους, οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπους στην εξαθλίωση και στην μετανάστευση. Η πλειονότητα των προσφύγων και των μεταναστών, παγκόσμια και όχι μόνο στην Ευρώπη, ήταν γυναίκες και παιδιά.
Μέσα στις πραγματικές αυτές συνθήκες, άνθησε το εμπόριο ανθρώπων, η δουλεία και η σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών.
Από τις αρχές του 21ου αιώνα η Europol υπολόγιζε ότι στις χώρες της Ε.Ε. μόνο από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, πωλούνται και αγοράζονται 300.000 γυναίκες το χρόνο!

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-16192700-1298172156.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-16192700-1298172156.jpg

Το ίδιο συμβαίνει και με πολλές αφρικανικές χώρες, από τις οποίες φεύγουν οι γυναίκες είτε μόνες τους για να βρουν καλύτερη ζωή, είτε τις διοχετεύουν τα κυκλώματα των δουλεμπόρων στις ανεπτυγμένες χώρες, για σεξουαλική εκμετάλλευση και εξαναγκασμό στην πορνεία. Η κακομεταχείριση, οι ξυλοδαρμοί ακόμη και ο θάνατος είναι τα πιο πιθανά που θα συμβούν σ' αυτές τις γυναίκες, οι οποίες βρίσκονται στο έλεος των δουλεμπόρων. Σε παγκόσμια κλίμακα ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι ο αριθμός τους ανέρχεται σε 4 εκατομμύρια! Ο ετήσιος κύκλος εργασιών των δουλεμπόρων κυμαίνεται μεταξύ 5 και 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων και έχει πολλαπλασιαστεί από το 1990.

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-94079900-1298171688.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-94079900-1298171688.jpg

Σε χώρες της εγγύς Ανατολής, όπως η Ταϊλάνδη, η πορνεία είναι "επάγγελμα" που ουσιαστικά εξασκείται με τις ευλογίες του κράτους. Από την εποχή του πολέμου του Βιετνάμ, που οι Αμερικανοί στρατιώτες πέρασαν κατά χιλιάδες από την Ταϊλάνδη, δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για να εξωθούνται στην πορνεία πάρα πολλές γυναίκες, ακόμη και μικρά ανήλικα κορίτσια. Περνώντας τα χρόνια και με την ανοχή του επίσημου κράτους, η Ταϊλάνδη έφτασε να διαφημίζεται ως "σεξουαλικός" προορισμός για τουρίστες από τη Δύση, οι οποίοι την επισκέπτονταν και την επισκέπτονται κατά χιλιάδες γι' αυτό το λόγο. Όσο κι αν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν προσπαθήσει να θέσουν κάποιους φραγμούς στο φαινόμενο, δυστυχώς η νοοτροπία της πορνείας και των κάθε είδους σεξουαλικών "παροχών" έχει περάσει σε πάρα πολύ κόσμο. Σύμφωνα με τις οργανώσεις, η ίδια η κοινωνία της Ταϊλάνδης έχει γίνει με τα χρόνια πολύ πιο ανεκτική από τις περισσότερες χώρες σ' αυτό το θέμα.

Σαν επίλογος...

Κάνοντας έναν απολογισμό για τη θέση της γυναίκας σε όλο τον κόσμο, μπορούμε να πούμε πως αυτά που κατάφερε το γυναικείο κίνημα είναι αρκετά πάνω στα δικαιώματά της στο σπίτι, στη δουλειά και στην κοινωνία. Βλέπουμε όμως και τις εκ διαμέτρου αντίθετες καταστάσεις σε ένα μεγάλο μέρος του πλανήτη, όπου η γυναίκα ακόμη αντιμετωπίζεται ως "αντικείμενο", ως "ιδιοκτησία" και ως "ζώο" και είναι μακρύς ο δρόμος -αν όχι ατέλειωτος- για να μπορέσει κάθε γυναίκα πάνω στη γη να πάρει τη θέση που της αξίζει.

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-12260700-1297567269.jpg

Συνημμένη εικόνα: monthly_02_2011/post-5-0-12260700-1297567269.jpg

Πηγές: Βικιπαίδεια, www.ellinikoarxeio.com, www.koziakas.forumotion.com, yourforum.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας:

Κάντε like κι ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook

Στο Twitter: Follow